خامه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کانی خوێنی به‌نی ناوک

خوێنی ناوکه په تک، خوێنێکه‌ که‌ له‌ دوای له‌دایک بوون له‌ ناو ناوکه په تک ( ولداش) و لفه‌ به‌جێ ئه‌مێنێ و فڕێ ئه‌درێ. ئه‌م خوێنه‌ پڕه‌ له‌ خانه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کان. خانه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کانی خوێنی به‌نی ناوک وه‌کوو خانه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌ خوێنسازه‌کانی مێشکی سوقان به‌ خانه‌کانی خواره‌وه‌ دابه‌ش ئه‌کرێن:

  • خانه‌ سووره‌کان، که‌ ئۆکسیژێن ئه‌به‌ن بۆ هه‌موو شوێنێکی جه‌سته‌.
  • خانه‌ سپیه‌کان، که‌ له‌ سیسته‌می هێمنی جه‌سته‌دا به‌ شێوه‌ی کارامه‌ به‌شداریان هه‌یه‌.
  • پلاکێته‌کان که‌ له‌ مه‌یینی خوێن‌دا به‌شداریان هه‌یه‌.
  • هه‌روه‌ها توانایی دروست کردنی هه‌موو جۆره‌ خانه‌یکی تر و چاک کردنه‌وه‌ و چاوه‌دێریی خانه‌کانیان له‌ کاتی نه‌شته‌رگه‌ریی‌دا هه‌یه‌.
نه‌خۆشیگه‌لێ که‌ به‌ خوێنی به‌نی ناوک ده‌رمان کراون

ناڕێکیگه‌لی خانه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کان:
که‌م خوێنی ئاپلاستیک، که‌م خوێنی فانکۆنی، هێمۆگلۆبینۆری هێرشکه‌ریی شه‌وانه‌ (PNH)

لوسمی ئاشکرا:
ALL, ALM، لوسمی جیانه‌کراوه‌ی ئاشکرا، لوسمی شاردراوه‌ CML

نه‌خۆشیگه‌لی که‌م و کۆڕیی له‌ به‌رهه‌م هێنانی له‌نفۆسیته‌کان: له‌نفۆمی ناهوچکین، له‌نفۆمی هوچکین

ناهه‌نجاری و ناڕێکی‌گه‌لی ژێنێتیکی خڕۆکه‌ سووره‌کان:
بێتا، تالاسێمی ماژۆر، که‌م خوێنی خانه‌یی وه‌کوو داس

ناڕێکیگه‌لی سیسته‌می هێمنی زگماگی:
سه‌ندرۆمی کاستمه‌ن، که‌م و کۆڕیی لکێنه‌ریی لۆکۆسیتی، سه‌ندرۆمی دی جۆرج

که‌م و کۆڕیی ژێنێتیکی پلاکێتی:
ترۆمبۆسیتۆپنی زگماگی ناڕێکیه‌کان

پلاسماسێل:
مولتی پۆل میلۆما، لوسمی پلاسماسێل

نه‌خۆشه‌ ژێنێتیکیه‌کان:
سه‌ندرۆمی له‌ش نیهان، هیپۆپلازیی کڕکڕاگه‌

نه‌خۆشیه‌کانی تر:
نه‌خۆشی ئاڵزایمێر، شکره، پارکینسۆن، خه‌ساره‌ نوخاعیه‌کان، شه‌ڵته‌ی دڵ و مێشک، نه‌خۆشیگه‌لی جگه‌ر، دیسترۆفی ماسوولکه‌یی

سه‌رنج: ئێستاکه‌ له‌ ئێرانا ته‌نیا نه‌خۆشیگه‌لێ که‌ سه‌رچاوه‌ی خوێنیان هه‌یه‌ وه‌کوو تالاسێمی، شێرپه‌نجه‌ی خوێن و که‌م خوێنیه‌کانی به‌ که‌ڵک وه‌رگرتن له‌ خانه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کانی خوێنی ناوکه په تک چاره‌سه‌ر ئه‌کرێن.

خوێنی به‌نی ناوک بۆ چ شتگه‌لێ به‌کار دێ؟

یه‌که‌مین په‌یوه‌ندی خوێنی ناوکه په تک له‌ ساڵی 1988ی زائینی له‌ فه‌ڕانسه‌ و له‌ لایه‌ن دوکتۆر گلوکمه‌نه‌وه‌ بۆ منداڵێکی تووشیار به‌ که‌م خوێنی فانکۆنی (جۆرێ که‌م خوێنی زگماگی) ئه‌نجام درا و به‌م جۆره‌ تا ئیمڕۆ سه‌دان په‌یوه‌ندی سه‌رکه‌وتووی خوێنی به‌نی ناوک ئه‌نجام دراوه‌ و ناوه‌ندگه‌لێکی گه‌وره‌ له‌ ولآتانی جۆراوجۆری دونیادا دامه‌زراوه‌. پێداچوونه‌وه‌یه‌ک له‌سه‌ر رێژه‌کان نیشان ئه‌دا که‌ هه‌ر ساڵه‌ نزیکه‌ی 30000 نه‌خۆش که‌ نه‌خۆشیه بی چاره سه ریه کان هه‌یه‌  که‌ له‌ ساڵدا ئه‌ناسێنره‌وه‌ و نزیکه‌ی 75%ی ئه‌م نه‌خۆشانه‌ ناتوانن که‌سێکی باش بۆ پێشکه‌ش کردنی خوێنی مێشکی سوقان بدۆزنه‌وه‌. له‌ لایێکی تره‌و گه‌ڕانی ئه‌و ناوه‌ندگه‌له‌ی ناوی پێشکه‌ش که‌رانی مێشکی سوقان تۆمار ئه‌که‌ن، کاتێکی زۆر به‌ خۆوه‌ ته‌رخان ئه‌کان. که‌وایه‌ پاشه‌که‌وت کردنی خوێنی به‌نی ناوک کاته‌که‌ کورت ئه‌کاته‌وه‌ و راده‌ی پێشکه‌ش که‌ر زۆرتر ئه‌کاته‌وه‌ و به‌م جۆره‌ کات بۆ تووشیاران به‌ لوسمیگه‌لی ئاشکرا، که‌م خوێنی‌گه‌ل و که‌م و کۆڕیه‌ هێمنیه‌کان که‌ له‌ کاتێکی کورتدا ئه‌مرن، کورتتر ئه‌کاته‌وه‌.
ئیمڕۆژه‌ توێژینه‌وه‌گه‌لی به‌ربلآوێ به‌ مه‌به‌ستی ده‌رمان کردنی نه‌خۆشیه‌کان و خه‌ساره‌ مێشکی و ده‌ماریه‌کان، چاکسازیی به‌شه‌ زیان دیده‌کانی دڵ و سوقان، چاکسازیی سووتیایی و نه‌خۆشیه‌ پێستیه‌کان، چاکسازیی لوزالمعده و رشانی ئه‌نسۆلین و چاکسازی ئه‌ندامگه‌لی زیان دیده‌ی تر به‌که‌ڵک وه‌رگرتن له‌ خانه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کانی مێشکی سوقان، خوێنی ناوکه په تک و خانه‌ بنه‌ڕه‌تیه‌کانی تری که‌سێکی پێگه‌یشتوو، ئه‌نجام ئه‌درێ.