آیا سلول‌های بنیادی خون بند ناف می‌توانند به HLHS کمک کنند؟

      سندرم هیپوپلازی قلب چپ (HLHS) نوعی بیماری مادرزادی قلب است که از هر 1000 کودک 1 نفر را درگیر می‌کند. درمان این بیماری شامل سه دوره جراحی است. با این حال، آزمایشات بالینی در پزشکی ترمیمی برای جایگزین کردن روش‌های درمانی که کمتر تهاجمی هستند در حال انجام هستند. یکی از راه حل‌ها ممکن است توسط سلول‌های بنیادی خون بند ناف باشد. در مطالعه‌ای که در کلینیک مایو انجام شد، یافته‌های کارآزمایی بالینی فاز یک نتایج امیدوار کننده‌ای را نشان می‌دهد. این مطالعه چه پیشنهادی دارد؟

HLHS چیست؟

      سندرم هیپوپلازی قلب چپ نوعی بیماری قلبی است که در آن سمت چپ قلب توسعه نیافته است یا در برخی موارد وجود ندارد. این اتفاق باعث ایجاد فشار اضافی در سمت راست قلب می‌شود. نوزادان مبتلا به سندرم هیپوپلازی قلب چپ از همان ساعات اولیه پس از تولد علائم شدید نارسایی قلب را نشان می‌دهند. علائم پس از تولد کودک: کودکان با داشتن علائم این بیماری پس از تولد به آن مبتلا می‎شوند. نشانه‌های این بیماری شامل عوامل زیر است: رنگ پوست مایل به خاکستری، تنگی نفس، کم اشتهایی، سردی دست و پا، خواب آلودگی و کم تحرکی. در رادیوگرافی سینه، قلب بسیار بزرگ است و عروق ریوی حجیم و ریه‌ها دچار احتقان‌اند. در الکتروکاردیوگرافی انحراف محور قلب به راست و هیپرتروفی بطن راست دیده می‌شود. تشخیص قطعی سندرم هیپوپلازی قلب چپ توسط کاتتریسم قلب و آنژیوکاردیوگرافی داده می‌شود. تقریبا بیشتر بیماران در چند روز اول پس از تولد فوت می‌کنند و با جراحی قلب نیز نمی‌توان کمکی به این بیماران نمود. عوارض: بدون اعمال جراحی بیماری سندروم هایپوپلاستی قلب چپ، به ویژه در چند هفته اول به شدت مهلک و کشنده است. با درمان و تحت نظر گرفتن متخصص قلب و عروق، تعدادی از کودکان از خطر مرگ نجات یافته‌اند، برخی از این عوارض شامل: احساس کسالت و رخوت بدن هنگام هرگونه فعالیت بدنی، ریتم نامنظم ضربان قلب، آب آوردن شش‌ها و شکم (از سینه تا لگن خاصره)، ایجاد لخته خون که به بسته شدن رگ و یا انسداد شریان‌های خونی منجر می‌شود. جراحی در سه دوره انجام می‌شود: یکی در بدو تولد، دیگری در حدود 3-6 ماهگی و دیگری در سنین 18 تا 30 ماهگی. حتی با وجود درمان، عوارض بیماری ممکن است در طول زندگی بیمار را درگیر کند.

درمان های جایگزین HLHS

      در حالی که ممکن است جراحی قلب و پیوند قلب به عنوان یک روش بازگشتی برای حل این مشکل استفاده شود، روش درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادی در حال بررسی است تا بتوان از طریق ترمیم بافت، یک روش مناسب و پایدار برای بهبودی فراهم کرد. با توجه به اینکه در بیماری‌های قلبی، می‌توان از سلول‌های بنیادی برای کمک به بازسازی بافت و ترمیم دریچه‌های آسیب دیده قلب و ایجاد رگ‌های جدید برای تأمین خون استفاده کرد، امکان استفاده از این سلول‌ها در ساخت بافت جدید نیز وجود دارد.

      با توجه به تحقیقات مقدماتی و نتایج مثبت درمان سلول‌های بنیادی در مدل‌های حیوانی، FDA درمان سلول‌های بنیادی را برای بیماری‌های قلبی تأیید کرد. یک منبع اظهار داشت: درمان‌های مبتنی بر سلول‌های بنیادی در بیماران بزرگسال مبتلا به کاردیومیوپاتی اتساعی ایسکمیک و غیر ایسکمیک نویدبخش است. این منبع همچنین نشان می‌دهد که به دلیل محدودیت‌های معیارهای درمانی استاندارد برای HLHS، این بیماری به رایج‌ترین شکل بیماری مادرزادی قلب تبدیل شده است که با روش‌های درمانی سلول‌های بنیادی قابل درمان است.

      علاوه بر این، مقاله‌ای که در American Heart Association Journals منتشر شد؛ نشان داد که استفاده درمانی از سلول‌های بنیادی توانایی ترمیم آسیب میوکارد و بهبود عملکرد قلب را دارد. همچنین ادامه می‌دهد که طی دو دهه گذشته بیش از 200 کارازمایی بالینی برای آزمایش ایمنی و امکان سنجی استفاده از سلول‌های بنیادی در بیماری‌های مختلف قلبی عروقی انجام شده و نشان داده که اکثر انواع سلول‌ها ایمن و موثر هستند.

پتانسیل سلول‌های بنیادی خون بند ناف

      در سال 2015 کلینیک مایو فاز 1 مطالعه بالینی را بر روی ده نوزاد مبتلا به سندرم هیپوپلازی قلب چپ انجام داد. مرحله اولیه مطالعه بر ایمنی و امکان سنجی سلول‌های بنیادی برای تقویت عضله قلب کودکان مبتلا به HLHS متمرکز بود. در طی این کارازمایی بالینی نوزادان تحت تزریق 35 میلی لیتر خون بند ناف که در زمان تولدشان جمع‌آوری شده بود، قرار گرفتند. در مرحله بعد سلول‌های بنیادی خون بند ناف جداسازی و پردازش شد و سلول‌های بنیادی اختصاصی در زمان جراحی دوم کودک به عضله قلب تزریق شد.

      پس از جراحی دوم وضعیت هر ده بیمار به مدت 6 ماه پیگیری شد و نتایج نشاد داد که این روش ایمن بوده است و هیج عارضه جدی در بر نداشت. به دنبال موفقیت این مرحله، کنسرسیوم HLHS در حال انجام فاز دوم کارازمایی بالینی بر روی 50 نوزاد است. این مطالعه بر میزان کارایی سلول‌های بنیادی خون بند ناف در بهبود عملکرد قلب در این کودکان متمرکز است.

      همانطور که نتایج آزمایشات بالینی نشان می‌دهد، سلول‌های بنیادی خون بند ناف ممکن است ارزشمندترین و انعطاف‌پذیرترین منبع سلول در پزشکی ترمیمی محسوب شود. در حالی که دانشمندان همچنان به کار خود ادامه می‌دهند تا طب ترمیمی را توسعه دهند، ما نیز مشتاقانه منتظر هستیم تا اطلاعات شما را در مورد پیشرفت‌های جالب توجهی که با استفاده از خون بند ناف انجام می‌شود، به روز کنیم.

واحد تضمین کیفیت بانک خون بندناف رویان /

منابع:

• https://www.newswise.com/articles/stem-cell-therapy-furthers-research-for-infants-with-hypoplastic-left-heart-syndrome
• https://www.cryo-cell.com/blog/september-2019/can-cord-blood-stem-cells-help-with-hlhs