دور ریزهای حیات بخش
جفت عضوی است که در زمان بارداری تشکیل و به دیواره رحم و بند ناف متصل میشود. این عضو وظیفه دارد تا ارتباط بین مادر و جنین را برقرار کند و از رشد و نمو جنین پشتیبانی نماید. کلمه جفت از کلمه یونانی “plakoenta" به معنی "کیک تخت" گرفته شده است، با ظاهری صاف، گرد یا بیضی شکل. خارجیترین و داخلیترین غشای آن به ترتیب به اسم کوریون و آمنیون شناخته میشوند. جفت سرشار از اسیدهای آمینه، پپتیدها، ویتامینها، عناصر کمیاب و عوامل رشد، مواد مغذی و اجزای فعال بیولوژیکی است. استفاده از جفت برای بهبود بیماریها و ترمیم بافت از اوایل دهه 1900 آغاز شد. از آن زمان استفاده از جفت در برنامههای مختلف بالینی اجرا شد؛ زیرا جفت ویژگیهای درمانی قابل توجهی از جمله خواص آنتیاکسیدان، ضد میکروبی، ضد التهابی، کاهش درد، رشد مو، بهبود سلامت، تکثیر سلولی، ترمیم بافت و خواص ترمیمی زخم در داخل بدن را دارد.
از نظر تاریخی، جفت به عنوان یک داروی سنتی در چین و سایر مناطق جهان شناخته میشد. در قرن شانزدهم در کشور چین، برای افزایش انرژی و نشاط و برای درمان ناتوانی جنسی، ناباروری، مشکلات کبدی و کلیوی از بافت خشک شده جفت انسان استفاده میشد. در آرژانتین، سرخپوستان از بند ناف خشک خرد شده به صورت پودر برای درمان بیماریهای کودکان استفاده میکردند. علاوه بر این، قبیله کول در هند مرکزی برای تقویت عملکرد تولید مثل، از جفت استفاده میکردند.
در دهه 1930 ولادیمیر فیلاتُو چشم پزشکی از اتحاد جماهیر شوروی گزارش داد که عصارههای غنی از محرکهای بیوژنیک جفت، باعث تسریع بازسازی بافتها و درمان برخی از بیماریها میشود. در دهه 1950 استفاده از عصاره جفت انسانی در ژاپن مورد توجه قرار گرفت. پس از آن، عصاره جفت در استراتژیهای ضد پیری، زیبایی و درمانی در کشورهایی مانند هند، ژاپن، کره، تایلند و ایالات متحده آمریکا استفاده گردید.
کاربردهای بیولوژیکی و درمانی عصارههای جفت
خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی
عصاره جفت خواص ضد التهابی دارد. منشا این خاصیت در جفت، در سلولهای اپیتلیال و مزانشیمی آمنیوتیک جدا شده از غشا آمنیونی است. علاوه بر این، عصاره جفت به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی عمل میکند؛ زیرا حاوی سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز است که در خنثیسازی رادیکالهای آزاد، جلوگیری از اختلال سلولی و توسعه بیماری نقش موثری دارد.
خواص ضد میکروبی
جفت یک محیط ایمن را برای دفاع در برابر میکروارگانیسمهای مهاجم در دوران بارداری فراهم میکند. پروتئینهای Histones H2A و H2B جدا شده از غشای جنینی جفت به عنوان یک مانع خنثیکننده اندوتوکسین عمل میکنند و محافظت در برابر نفوذ میکروارگانیسمها را فراهم مینمایند.
خواص ترمیمی زخم
از عصاره جفت در جراحتهای سوختگی، زخمهای مزمن و پانسمانهای بعد از جراحی، قبلاً در بسیاری از کشورها از جمله چین، کره و ژاپن به عنوان یک داروی سنتی استفاده شده است.
تقویت رشد مو
آلوپسی مشکلی است که دائماً در حال افزایش است و عواملی مانند اختلال هورمونی، عوامل ژنتیکی، بیماریهای خود ایمنی، داروها و استرس در ایجاد آن تأثیر دارند. در آلوپسی چرخه فولیکول مو تغییر میکند و این امر باعث ریزش مو میشود. مطالعات نشان دادهاند که عصاره جفت در رشد مو تأثیر قابل توجهی دارد.
کاهش و تسکین درد
در برخی از مناطق جهان درگذشته از جفت به عنوان تسکیندهنده طبیعی درد پس از زایمان استفاده میشد. همچنین استفاده از عصاره جفت در درمان بیماران مبتلا به سندرم درد منطقهای پیچیده (CRPS)- که یک بیماری مرتبط با التهاب که با درد خود به خودی، تورم، تغییر رنگ پوست و محدود کنندهی حرکتی همراه است- تأثیرگذار بوده است.
افزایش انرژی
استفاده از عصاره جفت در بهبود سلامت عمومی تاثیرگذار است. جفت به دلیل دارا بودن آهن، کمبود سطح آهن بدن را جبران میکند بنابراین استفاده از آن جهت از بین بردن خستگی و تأمین انرژی تأثیرگذار خواهد بود. معمولاً در طب سنتی چینی برای درمان سندرم خستگی مزمن از عصاره جفت انسان استفاده میشود. در نتیجه عصاره جفت حاوی مواد موثری است که در زمینه جوان سازی، احیای مجدد و بازگرداندن جوانی و نشاط با کاهش سرعت روند پیری کاربرد دارد. این ماده به عنوان یک ماده درمانی موثر با خواص احیا کننده قوی در بافتهای انسانی قلمداد میشود.
واحد تضمین کیفیت بانک خون بندناف رویان /
منبع
Pan SY, Chan MK, Wong MB, Klokol D, Chernykh V. Placental Therapy: An insight to their biological and therapeutic properties. blood. 2017 Sep 16;4(11):12